Οι πρώτες φάσεις του έργου «Adáma» – η βιωσιμότητα στα χέρια της κοινότητας», που αφορούν έρευνα για τα περιβαλλοντικά ζητήματα της Ελευσίνας, βιωματικές συζητήσεις και συνεδρίες κοινωνιοδράματος με την κοινότητα, έχουν ολοκληρωθεί και ήδη μπαίνουμε σε τροχιά για την τρίτη και τελευταία φάση του έργου, την σύνταξη συλλογικής στρατηγικής πρότασης.

Στις προηγούμενες φάσεις συνεργαστήκαμε με τοπικές ομάδες πολιτών όπως το Ecoeleusis, την Ποδηλατική Ελευσίνας και τον Σύλλογο Εργατικών Κατοικιών Μάνδρας «Νέα Ελβετία» και εφαρμόσαμε συμμετοχικές πρακτικές όπως τους βιωματικούς περιπάτους και το κοινωνιόδραμα, για να «συν-αναγνωρίσουμε» τις τοπικές περιβαλλοντικές προκλήσεις και να «συν-οραματιστούμε» το μέλλον μια πόλης βιώσιμης και πιο συμπεριληπτικής.

Οι βιωματικές δράσεις έχουν ως σκοπό να συν-αισθανθούμε τον τρόπο με τον οποίο οι περιβαλλοντικές αυτές προκλήσεις καθορίζουν και επηρεάζουν την καθημερινότητα των κατοίκων και να εμβαθύνουμε στον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνικές ομάδες αντιδρούν – ως σύνολο – στις περιβαλλοντικές προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν οι κάτοικοι της Ελευσίνας και της ευρύτερης περιοχής. 

Σκοπός του Adáma είναι να κινητοποιήσει την τοπική κοινότητα της Ελευσίνας η ενεργή συμμετοχή των πολιτών στα κοινά με στόχευση στις σημερινές περιβαλλοντικές προκλήσεις. 

Από την έρευνα που πραγματοποίησε η MENTOR τους περασμένους μήνες, προέκυψαν τα εξής αποτελέσματα:

Από το σύνολο των ερωτηθέντων, οι 87,3% ενημερώνονται για τα περιβαλλοντικά ζητήματα του τόπου, με κύριες πηγές ενημέρωσης τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (93%), το οικογενειακό/φιλικό περιβάλλον (55%) και τους τοπικούς περιβαλλοντικούς οργανισμούς (50%). Άλλα μέσα ενημέρωσης αποτελούν ο Τύπος (33%), οι επιστημονικές δημοσιεύσεις (30%), οι κρατικοί φορείς (25%), η τηλεόραση (20%), σεμινάρια, ημερίδες και ντοκιμαντέρ (14%).

Το 86% των ερωτηθέντων θεωρεί από σημαντική έως πολύ σημαντική τη συμμετοχή των πολιτών στην αντιμετώπιση των τοπικών περιβαλλοντικών ζητημάτων, πράγμα που εκφράζει την ανάγκη διαφοροποίησης στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων καθώς και την πεποίθηση πως το μέλλον του σχεδιασμού ως διαδικασία βρίσκεται σε πιο συμμετοχικές και δημοκρατικές διαδικασίες.

Σχετικά με τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα της Ελευσίνας και της ευρύτερης περιοχής, τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν πως το κυριότερο θέμα είναι η μόλυνση της θάλασσας και των υδάτων κατά 87% λόγω της βιομηχανικής δραστηριότητας και του αποχετευτικού συστήματος, η ρύπανση από τη βιομηχανική δραστηριότητα κατά 84%, και η ατμοσφαιρική ρύπανση / καυσαέρια / δυσοσμία κατά 84% επίσης λόγω της βιομηχανικής δραστηριότητας αλλά και λόγω του μεγάλου όγκου οχημάτων στην περιοχή. Άλλα περιβαλλοντικά ζητήματα με σχετικά υψηλά ποσοστά ήταν η ανθρώπινη αδιαφορία κατά 60%, η έλλειψη πρασίνου / καταστροφή δασών κατά 53%, η ρύπανση των ακτών και η διαχείριση αποβλήτων κατά 50% έκαστη. 

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελευσίνα, που κατατάσσονται ως πάρα πολύ σημαντικές είναι η αλλοίωση / καταστροφή των μνημείων, η άνοδος της θερμοκρασίας, και η μείωση των αποθεμάτων πόσιμου νερού.

Ως πολύ σημαντικές κατατάσσονται η αλλαγή του τοπικού κλίματος, η μεταβολή / υποβάθμιση του τοπίου και η αύξηση των έντονων καιρικών φαινομένων. 

82% των συμμετεχόντων στην έρευνα θεωρεί πως πρέπει να υπάρξει σχεδιασμός για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και την οργανωμένη προσαρμογή στις νέες κλιματικές συνθήκες

Εστιάζοντας στις 3 κύριες περιβαλλοντικές προκλήσεις, στην ερώτηση ‘κατά πόσο θεωρείτε ότι διαμορφώνεται το αστικό και φυσικό περιβάλλον της πόλης από το εκάστοτε περιβαλλοντικό πρόβλημα;’: 

• για τη θαλάσσια ρύπανση, το 82% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι το διαμορφώνει κατά πολύ το, ενώ 15% απάντησαν «αρκετά», 
• για την ατμοσφαιρική ρύπανση το 87% θεωρεί ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση διαμορφώνει κατά πολύ το αστικό και φυσικό περιβάλλον της πόλης, και το 11% αρκετά.
• για τη βιομηχανική δραστηριότητα, το 92% πιστεύει ότι το διαμορφώνει κατά πολύ το, ενώ 6% απάντησαν «αρκετά» 

Όσον αφορά τα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος και τους ελέγχους για την εφαρμογή και τήρηση του νομικού πλαισίου, κατά προτεραιότητα οι αποφάσεις θα έπρεπε να λαμβάνονται: 

• από την Κυβέρνηση 74% 
• από την Δημοτική Αρχή 73% 
• από την Περιφέρεια 70%
• από την ΕΕ 62%

Επίσης το 42% των συμμετεχόντων θεωρεί ότι πρέπει να συμμετέχουν και ομάδες πολιτών.

89% των ερωτηθέντων η υγεία του ανθρώπου είναι άμεσα συνδεδεμένη με το εξωτερικό περιβάλλον και την ποιότητα του

Τέλος, οι συμμετέχοντες θεωρούν ως δυνατότερα σημεία της Ελευσίνας την αρχαία ιστορία της και τον Αρχαιολογικό χώρο κατ’ επέκταση, τη γειτνίαση με τη θάλασσα, την εργατική ιστορία, την πολυπολιτισμικότητά της και την επιλογή της Ελευσίνας ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.